Memories

Het gezegde luidt dat in ieder mens een roman schuilt. Ik geloof het meteen, ik denk alleen niet dat al die romans geschikt zijn voor tv-bewerking. Of misschien zijn ze dat wel, maar loopt er ergens iets mis in de condensatie, in de stilering of in de plot-afwikkeling, waardoor de kijker denkt: dat loopt wel erg soepel.

In het Kro-programma Memories gaan mensen op zoek naar uit het oog verloren (jeugd)liefdes. Het programma zit in de sfeer van Spoorloos, al staat er hier minder op het spel, en lijkt ook een beetje op Het spijt me, omdat de televisie als hefboom wordt gebruikt om dingen voor elkaar te krijgen die je net zo goed zelf zou kunnen opknappen. Een brouille kun je zelf oplossen, daarvoor hoef je niet Caroline Tensen met een bos bloemen te laten aanbellen bij de persoon met wie je een vete hebt. Een ex-geliefde valt in het algemeen ook wel te traceren. Als je bedenkt dat niemand in Nederland meer dan vijf handdrukken verwijderd is van de koningin, dan heb je helemaal geen tv-redacties nodig om een zich niet verborgen houdend persoon te lokaliseren. Maar goed, in Memories gebruiken mensen maar al te graag de omweg van de televisie voor de vervulling van hun wens te weten te komen hoe het hun geliefdes is vergaan.

Dit is het fundament waarop emotie-tv steunt. Iemand wil iets wat iedereen wel wil en vaak ook doet, maar hij/zij doet het toevallig op tv. Ik ga hier verder niet gissen naar motieven, laat ik volstaan met het generieke motief ‘omdat het gewoon leuk is om op tv te komen, dondert niet met wat’ en daar valt niets tegenin te brengen. Dus tuft de 52-jarige Gerdie, die al meer dan dertig jaar een kerstkaarten-contact onderhoudt met haar eerste liefde Folly, een Fries die destijds in Delft als militair gelegerd was, willig door Delft in een lege rondvaartboot, waarbij ze op het eind tot haar verrassing de kaal geworden Folly op de kade ontwaart. ‘Hé kanjer!’ roept ze spontaan en ze vervolgen het boottochtje getweeën.

Je zit ernaar te kijken en je beseft dat je niets ziet. Wat ging er mis, nadat Gerdie in 1962 Folly in zijn knappe uniform had gezien en hij haar vroeg of hij even op haar fiets naar de kazerne mocht rijden omdat hij bijna te laat was (ze overhandigde de fiets en sprong bij hem achterop)? Ze gingen een paar keer uit samen, hij vergat een afspraakje, bij wijze van lik-op-stuk kwam Gerdie zelf niet opdagen bij het volgende afspraakje en daarna zagen ze elkaar nooit weer. Dit is een absurde samenvatting van een verhouding. ‘Als hij z’n eerste kerstkaart een jaar eerder had gestuurd, zou ik mijn verloving verbroken hebben,’ zegt Gerdie vrolijk in het hier en nu, terwijl ze tortelduivig met haar hervonden Folly op de tribune zit. Is alles nu goed of juist helemaal niet? Voor de kijker blijft het gissen.

Bij de andere twee hervonden oude vlammen verloopt de confrontatie pijnlijker. Monique heeft de Engelse Richard nooit uit haar hoofd kunnen zetten, met wie ze op haar vijftiende vijf dagen optrok, toen hij hier een voetbaltoernooi speelde. ‘Vijf dagen geluk is genoeg voor de rest van je leven om te weten dat je er mag zijn,’ zegt ze. Richard herinnert het zich vooral als een gezellige episode. Volgens hem deden ze aan zoenen, volgens haar hielden ze alleen elkaars hand vast.

Benno heeft in geen twintig jaar zijn middelbare-school-liefde gezien, de mysterieuze Thera die dol was op Brian Ferry. Wel is hij intussen met een vrouw getrouwd ‘die op haar lijkt’. Als Thera eenmaal opgespoord is, reageert ze stomverbaasd. ‘Het is niet iets waar ik veel aan denk,’ zegt ze, ‘volgens mij was het niet zo heel intensief. Hij heeft niet zo’n grote indruk op me gemaakt. Maar ja, ik had in die tijd een andere grote liefde.’ En over het idee om elkaar weer eens te ontmoeten: ‘Misschien moet hij van een illusie worden afgeholpen.’

Ondanks deze ondermijning van hun persoonlijke geschiedenis spreken zowel Monique als Benno hun innige tevredenheid uit over de gelegenheid die hen geboden is ‘een boek dicht te slaan.’ Hun verleden ligt aan diggels, maar ze zijn blij dat er een boek van gemaakt is dat ze nu uit hebben. Eind goed, al goed, maar het zijn romans, waaruit de angel zorgvuldig verwijderd is.

Beatrijs Ritsema