Beste Beatrijs,
Mijn moeder (weduwe, 82) woont zelfstandig. Ze wordt hevig ingeperkt door het anderhalve-meterbeleid. Ze is al meer dan twee maanden niet aangeraakt en ze vindt het gemis aan fysiek contact ondraaglijk. Ze mist haar zangclubje, ze mist de kerk en de gezelligheid eromheen. Het idee straks weer bij elkaar te kunnen komen, maar dan met anderhalve meter afstand vindt ze weerzinwekkend. De dominee van haar gemeente die ik gesproken heb, constateert ook dat de ‘huidhonger’ onder ouderen schrijnend is. Alleen het aantal levensdagen van ouderen telt en niet de kwaliteit van die levensdagen. Als mijn moeder dan hoort dat dit beleid volgehouden moet worden totdat er een vaccin is, wordt de bodem en het perspectief onder haar bestaan vandaan geslagen. Hoeveel jaar gaat dat wel niet duren? Terwijl ze elke dag zonder aanraking een bezoeking vindt. Iedereen verschuilt zich achter de RIVM-richtlijnen, die geen rekening houden met de noden van ouderen, terwijl die ouderen daar helemaal niet om gevraagd hebben. Wat kan ik, wat kunnen wij hieraan doen?
Geen fysiek contact
Beste Geen fysiek contact,
Ik begrijp dat de situatie heel vervelend is voor uw moeder. Al is het gemis aan dagelijkse sociale contacten en activiteiten voor jongeren minstens zo erg als voor ouderen. ‘Huidhonger’ (vreselijk woord – ik weet dat er iets lieflijks mee wordt bedoeld, maar ik krijg de associatie met zombies maar niet uit mijn hoofd) lijkt binnen het conglomeraat van beperkingen overigens een relatief detail. De een is geneigd tot knuffelen, de ander is geen tactiel type, maar als beiden in een koor zitten, is samen zingen toch het belangrijkste wat gemist wordt. Uw moeder woont zelfstandig en leidt haar eigen leven. Daarmee kan ze haar zegeningen tellen vergeleken bij ouderen in een zorgcentrum die helemaal geen kant op kunnen. Het wordt zomer, dus uw moeder kan van alles op sociaal gebied buiten ondernemen zonder zichzelf of anderen in gevaar te brengen.
Het ligt niet op mijn weg om te schieten op de RIVM-maatregelen, en dat zal ik ook zeker niet doen. Er wordt nu al versoepeld in de horeca en in de verpleeghuizen mag er ook weer bezoek komen. Ik raad uw moeder aan om binnen de wettelijke kaders vooral te doen waar ze zin in heeft. Ze kan met bekenden afspreken om koffie te drinken in elkaars tuin. Ze kan gaan wandelen met iemand en op een bankje zitten in het park. Ze kan iemand thuis uitnodigen op anderhalve meter en een fles wijn open trekken. Ze kan zelfs het risico nemen om kinderen of kleinkinderen te ontvangen, als die daartoe bereid zijn. Ze moet inderdaad haar aanrakingsverlangen de kop indrukken, maar dat zal vast geen jaren duren. Mensen smokkelen nu al steeds vaker met die anderhalve meter. Er is geen reden voor wanhoop. Die omhelzingen komen heus wel weer terug. Als uw moeder desondanks blijft snakken naar fysiek contact, raad ik haar aan om een kat, een hond of een ander warmbloedig niet-menselijk wezen in huis te nemen. Veel alleenwonenden ervaren baat bij een huisdier.
Ik zou graag iets meer begrip zien voor deze ouderen. En je afvragen, wat als een oudere kiest voor ‘huidcontact’ en aangeeft het risico op corona te accepteren en dan niet meer naar een ziekenhuis te willen, waarom dat niet mogelijk maken? Rare bevoogding zo en schrijnend, de gegeven leuke alternatieven (een hond) zijn dit ook m.i.
Masseurs mogen ook weer aan het werk. Ik zou het doen tegen de huidhonger. Dat maaktet genieten van andere sociale activiteiten ‘houdbaar’ binnen de RIVM gedragsregels. Het snakken naar lichamelijk contact wordt wat minder na een massage.
Het zou allemaal niet zo triest zijn als je niet wist dat er nog steeds met te weinig PBM wordt gewerkt in de verpleeghuizen.
Men probeert de kwetsbare ouderen te beschermen door ze binnen te houden, terwijl ze door het gebrek aan PBM juist net zoveel gevaar lopen binnen het verpleeghuis als er buiten. Zeker als je weet dat de luchtkwaliteit in deze verpleeghuizen niet altijd even optimaal is, de ene kamer bloedheet, de andere kamer een ijskast.
Wel ja, je hebt behoefte aan fysiek contact, kunt door corona geen mensen aanraken dus dan neem je maar een dier, want ‘veel mensen hebben daar baat bij’. Wat een antropocentrisch en dieronvriendelijk advies. Een dier is geen aaiobject, geen levende ‘knuffel’. De zorg voor een dier op je nemen is een hele verantwoordelijkheid. Het vraagt om voorzieningen in huis, kost veel tijd en geld (vooral als het dier ouder wordt kunnen de dierenartskosten behoorlijk oplopen). Als je 82 bent is de kans erg groot dat het dier je overleeft. En wat dan? Naar het asiel?
Een dier in huis nemen moet een weloverwogen beslissing zijn waarbij het welzijn van het dier voorop staat, en niet de aaibehoefte/huidhonger van een mens.
Veel succes gewenst voor uw moeder. Ze is niet alleen in haar gemis, er zijn ongeveer 3 miljoen alleenstaanden in Nederland. Misschien helpt die gedachte haar.
Huidhonger vind ik evenzo een naar woord en als musicus weet ik, dat zingen momenteel echt niet kan, maar alleen zingen kan natuurlijk altijd!
Als ik het zo naga, zijn er nog aardig wat dingen die uw moeder kan doen en ik zie zelfs foto’s van mensen in plastic gehuld die elkaar knuffelen.Mooie brieven en kaarten sturen behoort ook tot de mogelijkheden, geeft een warm gevoel van binnen, net als mooie boeken lezen.
Er zijn inderdaad groepen mensen die nog minder mogelijkheden hebben, vooral mensen die ziek of slecht ter been zijn.of naasten zijn verloren aan corona.
Juist omdat uw moeder zelfstandig woont, is er elke dag de mogelijkheid tot sociaal contact op afstand, dat geeft al veel meer mogelijkheden dan anderen hebben.
Een dier is geen gebruiksartikel, maar een levend wezen met belangen waar je rekening mee moet houden. Een 82-jarige alleenwonende een kat of hond aanraden vind ik dan ook een heel slecht plan. Wie gaat de hond uitlaten? Of mag die alleen een tuintje in ? Wie maakt de bak van de kat schoon, of moet die maar bij de buren gaan? En als mevrouw komt te overlijden, wat dan met de dieren? Hup naar het asiel? Op zo’n vergevorderde leeftijd neem je beter geen dieren meer in huis.
Er worden ook wel handmassages gegeven, misschien mag dit wel in het kader van therapie
Het beste advies is eigenlijk aan alle andere mensen: houd nog even vol zodat deze mensen zoals deze eenzame moeder zo snel mogelijk uit deze situatie kunnen.
Wat een weinig invoelende reactie. Het probleem is: moeder vindt het gebrek aan fysiek ondraaglijk. Beatrijs: get over yourself of neem een kat. En dan de oude “Wees blij dat…” dooddoener: moeder zit niet in een verpleeghuis dus ze kan haar gang gaan. Zo lust ik er nog wel een paar. Aanraking is een menselijke basisbehoefte, net als nabijheid. Dat vervang je niet door een glaasje wijn op anderhalve meter, al zijn dat natuurlijk dingen die ze ook zeker moet doen. Met dat deel van het advies ben ik het wel eens: doe binnen de huidige regels zoveel mogelijk. Dat zijn overigens geen wettelijke kaders. Voorlopig zijn dit nog steeds ongrondwettelijke noodmaatregelen die geen bestaansrecht meer hebben omdat er geen daadwerkelijke noodsituatie meer is.
Beatrijs zal niet in de positie zijn om iets te zeggen over de RIVM-maatregelen, dat snap ik ook wel. Ik mag dat wel, en heb dat ook zojuist gedaan. Verder sluit ik mij aan bij Medisch Ethicus Erwin Kompanje, die onder andere zegt, naast nog veel sterkere dingen, dat juist het gedwongen isolement uiterst schadelijk is voor mensen, niet alleen psychisch, maar ook voor het immuunsysteem. Uw moeder mag naar de schoonheidsspecialiste, dus als het echt puur het aangeraakt worden is dat ze mist zou dat nog een optie zijn. Is het aangeraakt worden door geliefden, dan is ze toch echt oud en wijs genoeg om dit af te wegen tegen het risico. Met 1700 besmettelijke mensen op een bevolking van 17 miljoen lijkt me dit niet al te riskant maar dat is een afweging die je officieel niet mag maken. Maar als het mijn moeder was (mijn ouders zijn gelukkig samen dus het speelt niet) en ze vond de situatie ondraaglijk, dan kreeg ze van mij die knuffel.
@Emma e.a. helemaal geen weinig invoelende reactie, juist nu is een relativerende houding gepast: er zijn honderden jongeren die voor en na corona ook eenzaam zijn en wat te denken van alle kinderen in heel beroerde thuissituaties, een deel van hen is nog steeds onvindbaar, onder de radar. Onze leerlingen waren blij weer naar school te komen.
Het loont altijd de moeite om te kijken naar wat er wél mogelijk is, i.p.v. andersom, dat houdt de moed erin. Een huisdier nemen lijkt me nogal een omslachtige beslissing, zeker op oudere leeftijd, maar elke dag naar buiten en een praatje met buren/kennissen kan zeker wel. Buurthuizen gaan trouwens ook weer open.
De behoefte aan huidcontact kan je deels zelf vervullen. Strijk met je rechterhand rustig en langzaam (l a n g z a a m) over je linker handrug omhoog naar de schouder en langs de binnenkant omlaag naar de handpalm. Dan met de linkerhand over de rechterarm. Paar keer doen. Eventueel ook met beide handen tegelijk vanaf de knieën langs de binnenkant omhoog, over de liezen heen naar de bekkenranden en langs de buitenzijden terug naar de knieën. Eveneens een paar keer herhalen. Dit soort massages is nooit met boenbewegingen of met druk. Rustig, zachtjes en langzaam glijden. Het hangt af van de bewegelijkheid en andere gezondheidsfactoren of dit uitgebreid kan worden. Maar dit zal een boel spanning kunnen inperken.
Ik slaap vaak met een (rubberen, niet zo’n fles) kruik in bed. Ik heb er wel eens zo’n pluizige/katoenen hoes omheen gedaan, maar dat wordt 1. heel vies zweterig en 2. vind ik het eigenlijk wel fijn dat het rubber een beetje als huid voelt.
Alsof je met een heel stil, warm biggetje in bed ligt.
Alleen naarmate het warmer wordt in de zomer, is die kruik niet fijn meer.
Een veel gehoorde uitspraak in deze tijd is: ‘Ik bepaal zelf of ik het risico loop om ziek te worden’. Dat klopt, maar je mag niet bepalen hoeveel risico anderen lopen. En dat is het lastige van dit virus. Iedere stap die je naar de ander zet is ook een risico voor de ander. De anderhalve meter afstand is helaas de enige manier om elkaar nu te ontmoeten en deze principes in ere te houden. Wat ik mij ook opvalt is dat mensen erg vanuit het individualisme denken en het moeilijk kunnen accepteren dat we dit ook als samenleving voor de samenleving doen. Door afstand te houden kunnen we én leven én het virus indammen.
Wat voor mij goed werkt is om je zegeningen te tellen en te kijken naar wat nog wel mogelijk is en vreugde te ontlenen aan elk nieuw ding dat weer mogelijk wordt. Dat neemt niet weg dat het erg pijnlijk en verdrietig is dat veel nabijheid niet meer kan, zeker als je huidhonger hebt. Dus ik begrijp moeder heel goed. Echter brengt blijven kijken naar wat niet (meer) kan veel mentaal leed met zich mee en maakt dat het juist moeilijker om flexibel te zijn in deze crisis.
Ik wens een ieder veel sterkte toe in deze moeilijke tijden.
Beste zoon, dochter, waarom vraagt u advies aan Beatrijs? Wat u thuis (bij uw moeder thuis) doet, gaat niemand wat aan. Ga naast haar zitten. Geef haar een dikke knuffel zo lang als u wilt. Voor het eerst in de geschiedenis meent de overheid een wet te mogen maken die mensen verbiedt om elkaar aan te raken. Laat ze op het dak gaan zitten en knuffel uw moeder!
De ‘huidhonger’ kan mijn inziens best af en toe worden gestild. Alleenstaanden, zeker diegenen die van nature nogal aanrakerig zijn, kunneN deze kleine fysieke gebaren van genegenheid vreselijk missen tijdens de maar voortdurende Covid-19 pandemie.
Ik las laatst een optie die mij wel aansprak. Spreek met elkaar af dat je elkaar een paar tellen knuffelt, met wederzijdse instemming dus, tel tot drie, houdt de adem in en omhels elkaar even stevig waarbij men allebei het hoofd afgewend houdt van het gezicht van de medeknuffelaar. Laat elkaar weer los, neem anderhalve meter afstand en adem tevreden weer uit.
Een mondkapjes is natuurlijk helemaal verstandig.